Εκδήλωση βράβευσης μαθητή & διάλεξη

Το Παράρτημα της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών Ανατολικής Κρήτης και η ΕΛΜΕ Ηρακλείου οργανώνουν εκδήλωση στην οποία θα βραβεύσουν το μαθητή που συγκέντρωσε την υψηλότερη βαθμολογία μεταξύ των μαθητών των Γ. Λυκείων στο νομό Ηρακλείου, στον Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό Φυσικής του σχ. έτους 2008-09.

Το Παράρτημα Ανατολικής Κρήτης της ΕΕΦ είχε ανακοινώσει το περασμένο σχολικό έτος ότι φέτος θα βραβεύσει το μαθητή ή τη μαθήτρια Λυκείου που θα συγκεντρώσει την υψηλότερη βαθμολογία στο διαγωνισμό.

Το βραβείο αυτό ονομάστηκε «Βραβείο Φυσικής – Απόστολος Λεφάκης » και είναι χρηματικό ποσόν 500€, που θα απονέμεται κάθε χρόνο σε μαθητές ή εκπαιδευτικούς, που θα διακρίνονται σε διαγωνισμούς, αγώνες ή δραστηριότητες που έχουν σχέση με το επιστημονικό πεδίο της Φυσικής.

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης αυτής θα πραγματοποιηθεί και διάλεξη από τον Δρ. Γιώργο Νεοφώτιστο, Εντ. Επίκουρο Καθηγητή του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης με θέμα :

«ΟΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ ΚΑΙ Η ΚΡΗΤΗ».

Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στο αμφιθέατρο του 3^ου Γενικού Λυκείου Ηρακλείου την Τετάρτη 4 Νοεμβρίου και ώρα 19:30.

Παρακαλούμε να ανακοινωθεί έγκαιρα στους μαθητές του σχολείου σας καθώς και στους Καθηγητές του σχολείου σας. Επίσης παρακαλούμε να αναρτήσετε την επισυναπτόμενη αφίσα στον πίνακα ανακοινώσεων του σχολείου σας.

Περισσότερες πληροφορίες για την εκδήλωση :

στην ιστοσελίδα του Παραρτήματός μας http://pakeef.googlepages.com και

στην ιστοσελίδα του 2^ου ΕΚΦΕ Ηρακλείου http://2ekfe.ira.sch.gr

Φεστιβάλ Αστρονομίας απο την Ε.Ε.Φ.

ΕΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

2009 ΕΤΟΣ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ
FESTIVAL

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ – ΛΥΚΕΙΟΥ

ΜΕ ΘΕΜΑ

«ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΜΙΑ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΟ ΣΥΜΠΑΝ»

30, 31 Οκτωβρίου & 1 Νοεμβρίου

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ FESTIVAL

ΧΩΡΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ :
ΕΛΛΗΝΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
(Οδός Δημητρίου Παναγέα, Παλλήνη Αττικής, Τηλ.: 210 8176700 )

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 30 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2009

Πλανήτης με τάσεις... αυτοκτονίας!

πηγή: http://www.epikairo.gr
Πλανήτης με τάσεις... αυτοκτονίας!

Ευρωπαίοι αστρονόμοι ανακοίνωσαν πως εντοπίστηκε ο πρώτος πλανήτης με… αυτοκτονικές τάσεις, σύμφωνα με δημοσίευμα του περιοδικού Nature.

Όσον κι αν ακούγεται αστείο, είναι πραγματικότητα, καθώς πρόκειται για τον εξωηλιακό πλανήτη ονόματι WASP-18B που βρίσκεται σε πολύ κοντινή απόσταση από το μητρικό του άστρο, το οποίο πλησιάζει σταδιακά. Ενδεικτικό είναι πως η μάζα του...

προκαλεί στο μητρικό άστρο παλιρροϊκά κύματα υπέρθερμου αερίου όπως η Σελήνη προκαλεί στη Γη το φαινόμενο της παλίρροιας. Ωστόσο, οι παλίρροιες που προκαλεί ο WASP-18B στο μητρικό άστρο είναι χιλιάδες φορές ισχυρότερες από αυτές που προκαλεί η Σελήνη στη Γη, λόγω ισχυρότερης βαρυτικής έλξης.

Οι επιστήμονες αναφέρουν πως ο WASP-18B, ο οποίος απέχει 325 έτη φωτός από τη Γη, θα συγκρουστεί με το μητρικό του άστρο και θα καταστραφεί σε περίπου ένα εκατομμύριο χρόνια, ενώ η θερμοκρασία πάνω σε αυτόν υπολογίζεται περίπου σε 2.000 βαθμούς Κελσίου. Όπως αναφέρεται ο ίδιος ο πλανήτης προκαλεί την ίδια του την καταστροφή, δημιουργώντας αυτό το παλιρροϊκό φαινόμενο.

Το όνομα του μητρικού άστρου WASP-18 αποτελεί ακρωνύμιο για το ερευνητικό πρόγραμμα «Ευρυγώνια Αναζήτηση Πλανητών» - «Wide Angle Search for Planets». Ο WASP-18 βρίσκεται στο γαλαξία μας προς τον αστερισμό του Φοίνικα.

Ως προς τον WASP-18B, το μέγεθός του ανέρχεται σε 10 φορές το μέγεθος του Δία, ενώ αξίζει να σημειωθεί πως απέχει από το μητρικό άστρο 1,9 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Η απόσταση μπορεί να φαίνεται τεράστια, όμως τιθέμενη σε κοσμικές αναλογίες δεν είναι, αφού μιλάμε για απόσταση 50 φορές μικρότερη από αυτή που μεσολαβεί μεταξύ της Γης και του Ήλιου. Η ταχύτητα περιφοράς του είναι πολύ υψηλή σε σημείο που ένα έτος να διαρκεί λιγότερο από 24 ώρες.

Βραδυά Αστρονομίας στα Ανώγεια

Κέντρο Θεωρητικής Φυσικής με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση

Αναδημοσίευση απο: www.patris.gr

Αποδεικνύεται η αριστεία της επιστημονικής έρευνας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης

Η αριστεία της επιστημονικής έρευνας που διεξάγεται στο Πανεπιστήμιο Κρήτης αποδεικνύεται για άλλη μια φορά με την απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να χρηματοδοτήσει την ίδρυση του Κέντρου Θεωρητικής Φυσικής Κρήτης (Crete Center for Theoretical Physics)!

Η χρηματοδότηση, ύψους 1.200.000 ευρώ για τρία χρόνια, γίνεται μέσω του προγράμματος Capacities, έπειτα από ανταγωνιστική διαδικασία, στην οποία η αίτηση της Ομάδας Φυσικής Υψηλών Ενεργειών του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης βαθμολογήθηκε με άριστα.

Με την ίδρυση του Κέντρου θα δοθεί περαιτέρω ώθηση στις υπάρχουσες δυνατότητες της Ομάδας και θα τη βοηθήσει να ενταχθεί στην κοινότητα των μεγάλων αντίστοιχων Ευρωπαϊκών ομάδων. Από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο στο Κέντρο Θεωρητικής Φυσικής Κρήτης επτά ακόμη

ερευνητές από όλο τον κόσμο θα ενταχθούν στο δυναμικό της Ομάδας που θα ανοίξει έτσι τους ορίζοντες της και σε νέες ενδιαφέρουσες και επίκαιρες κατευθύνσεις του πεδίου.

Έτος Αστρονομίας

Καλή Επιτυχία σε όλους τους Μαθητές των Πανελληνίων!!

Τριημερίδα Φυσικής

Πρόγραμμα Εκδηλώσεων Συλλόγου Φοιτητών Φυσικού

Ποιος είναι ο καλός καθηγητής της Γ΄Λυκείου;

πηγή: Το Βήμα

Εριέττα Δεληγιάννη-Κώτση



Είναι σε όλους μας πιστεύω αισθητό ότι μετά τις 6 Δεκέμβρη 2008, στη μετά Αλέξη δηλαδή εποχή, έχει γίνει πολύς λόγος για το ελληνικό εκπαιδευτικό μοντέλο. Και είναι φυσικό, γιατί στον τόπο μας αρχίζουμε να ψάχνουμε για ουσιαστικές λύσεις στα προβλήματά μας μόνο όταν ξεχειλίζει το ποτήρι. Ετσι συνέβη και τώρα.

Ως ελάχιστη συμβολή σ΄ αυτή την έρευνα θα ήθελα να καταθέσω μια εμπειρία που κάθε μέρα βιώνουν, αλλά σπάνια ομολογούν, οι εκπαιδευτικοί που διδάσκουν στη Γ΄ Λυκείου.

Αναρωτιέμαι πόσοι γνωρίζουν πώς γίνεται το μάθημα στη Γ΄ Λυκείου και ποιος είναι, κατά την κρίση των πολλών- και όχι των ολίγων και επαϊόντων- ο καλός καθηγητής, αυτός που κάνει σωστά τη δουλειά του; Είναι αυτός που θα δεχθεί να αξιολογηθεί, αυτός που θα επιμορφωθεί, αυτός που θα γνωρίζει καλά το αντικείμενό του, θα έχει προγραμματίσει σωστά την ύλη του και θα την ολοκληρώσει μέσα στις προκαθορισμένες ημερομηνίες; Δυστυχώς, όχι! Γιατί, για τις ελληνικές ποσοτικές νόρμες, καλός καθηγητής για τη Γ΄ Λυκείου είναι, πρώτα πρώτα, αυτός που θα βαθμολογήσει όλους τους μαθητές του, αδιακρίτως, με είκοσι (20), χωρίς να τον ενδιαφέρει η ιεράρχηση της βαθμολογίας στην τάξη του, αλλά μόνο η εξισορρόπηση των επιδόσεων των μαθητών του· αυτός που θα φροντίσει να κλείσει το άνοιγμα της βαθμολογικής ψαλίδας όχι στα συγκεκριμένα όρια του τμήματος στο οποίο διδάσκει, αλλά στο πλαίσιο των βαθμολογιών που οι μαθητές εικάζουν ότι θα επιτύχουν στις πανελλήνιες.

Με αυτή την έννοια καλός καθηγητής είναι εκείνος που θα έχει προεικάσει τι βαθμό θα γράψει ο μαθητής του στις πανελλήνιες ώστε να μην του δημιουργήσει πρόβλημα με τη δική του βαθμολογία. Να μην του βάλει μικρότερο βαθμό απ΄ αυτόν που θεωρητικά αξίζει, γιατί θα είναι άδικος μαζί του και δεν θα έχει συνεκτιμήσει τις υψηλές βαθμολογίες που υποτίθεται ότι δίνουν όλοι οι άλλοι συνάδελφοί του. Να μην του βάλει μικρότερο βαθμό απ΄ αυτόν που θεωρητικά θα γράψει, γιατί έτσι ο μαθητής θα υποστεί τη βαθμολογική εξομάλυνση, που έχει επινοήσει ο νομοθέτης, προκειμένου να καλύπτει αυτές τις αποκλίσεις προφορικής και γραπτής βαθμολογίας. Να μην του βάλει μικρό βαθμό γενικά, ακόμη κι αν ο μαθητής δεν σκοπεύει να κατευθυνθεί προς την τριτοβάθμια εκπαίδευση, γιατί έτσι θα μειωθεί ο βαθμός του απολυτηρίου του και τότε πώς θα βρει δουλειά; πώς θα προτιμηθεί αυτός ο μικρομεσαίος βαθμολογικά, μέσα στο πλήθος των μορφωμένων(;) αριστούχων; Αρα, γενικά, καλός καθηγητής είναι αυτός που θα μαντέψει όλες τις μελλοντικές επιδόσεις των παιδιών, αλλά δεν θα τις λάβει υπόψη του, διότι ο ρόλος του δεν είναι είναι να αξιολογήσει, αλλά μόνο να πριμοδοτήσει.

Συνεχίζοντας, καλός καθηγητής για τη Γ΄ Λυκείου είναι αυτός που διδάσκει το αντικείμενό του γνωρίζοντας ότι ο μαθητής ενδιαφέρεται μόνο και αυστηρά για ό,τι του είναι χρήσιμο στις πανελλήνιες και πως ο καλύτερος τρόπος προσέγγισης αυτού του αντικειμένου, κατά την κρίση του μαθητή του πάντα, δεν είναι αυτός που θα προτείνει ο ίδιος, αλλά ο εκάστοτε φροντιστής. Καλός καθηγητής για τη Γ΄ Λυκείου είναι επίσης αυτός που δεν ζητάει από τα παιδιά τίποτα, αλλά κι αυτός που δεν τα κουράζει, ειδικά αν έχει την ατυχία να διδάσκει τα «άχρηστα» μαθήματα Γενικής Παιδείας ή καλύτερα «γενικής αδιαφορίας».

Επομένως, είναι σαφές ότι όταν τα παιδιά της Γ΄ Λυκείου λένε «οι καθηγητές μας δεν μας κατανοούν» συνήθως δεν εννοούν ότι αυτοί δεν τους συμπαραστέκονται, αλλά κυρίως ότι οι καθηγητές τους δεν περνούν αθόρυβα από τη ζωή τους, ότι αυτοί δεν αποδέχονται να παίξουν αυτό τον ρόλο του καλού καθηγητή που περιγράψαμε παραπάνω κι έτσι, με την «ατίθαση» στάση τους, διαταράσσουν τον κανόνα «εξασφαλισμένης» επιτυχίας(;) που έχει υψωθεί μπρος στα παιδικά τους μάτια.

Και, προς Θεού, δεν εννοώ σε καμία περίπτωση ότι για όλα αυτά ευθύνονται κι οι μαθητές μας. Αυτοί είναι όλοι τους παιδιά μας και τα παιδιά θα φταίνε μόνο αν ασπαστούν χωρίς καμιά αντίδραση, αν δεχτούν ασυζητητί τα έτοιμα γι΄ αυτούς και χωρίς αυτούς μοντέλα. Οσο για μας, τους καλούς καθηγητές της Γ΄ Λυκείου, υπάρχει σίγουρα μια ευθύνη: ότι αποδεχτήκαμε, ίσως κι εμείς ν΄ αφήνουμε για χρόνια, την καρδιά τους κενή... άγραφο πίνακα- tabula rasa, όπως θα ΄λεγε κι ο νέος μας υπουργός της Παιδείας...

Η κυρία Εριέττα Δεληγιάννη-Κώτση είναι διδάκτωρ Αρχαιολογίας, φιλόλογος λυκείου.

Οι νέοι «ψηφίζουν» Επιστήμη-Τεχνολογία

8/3/2009

Οι νέοι «ψηφίζουν» Επιστήμη-Τεχνολογία

Οι νέοι της Ευρώπης ενδιαφέρονται σχεδόν εξίσου για την επιστήμη και την τεχνολογία όσο και για τον αθλητισμό.

Αυτό δείχνει μια πραγματικά αποκαλυπτική έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, που πραγματοποιήθηκε στις 27 χώρες-μέλη της Ε.Ε., με δείγμα 25.000 νέων ηλικίας 15-25 ετών και τα αποτελέσματά της ανακοινώθηκαν πρόσφατα. Σύμφωνα με αυτά, τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι ενδιαφέρονται για νέα επιστήμης και τεχνολογίας, ποσοστό που είναι αντίστοιχο με εκείνο των νέων που δηλώσαν ότι ενδιαφέρονται για τον αθλητισμό. Ακόμη περισσότερο τους νέους της Ευρώπης, σύμφωνα πάντα με την ίδια έρευνα, τους ενδιαφέρουν νέα που έχουν σχέση με την ψυχαγωγία και τον πολιτισμό (90%).

Η θετική στάση των νέων απέναντι στην επιστήμη και την τεχνολογία είναι εμφανής και από το υψηλό ποσοστό (82%) των ερωτηθέντων, που απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις θεωρεί ότι η επιστημονική και τεχνολογική πρόοδος επιφέρει οφέλη, ενώ περισσότεροι από τους μισούς πιστεύουν ότι θα βοηθήσει στην εξάλειψη της πείνας και της φτώχειας. Τέλος, το 49% πιστεύει ότι η τεχνολογική πρόοδος θα δημιουργήσει περισσότερες θέσεις εργασίας.

Αυξάνονται οι ερευνητές

Στο μεταξύ, ο αριθμός των Ευρωπαίων ερευνητών αυξάνεται -και μάλιστα με διπλάσια ταχύτητα από το 2000 σε σύγκριση με τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία- και η Ευρωπαϊκή Ένωση γίνεται ελκυστικότερη για τους επιστήμονες, όμως οι επενδύσεις των επιχειρήσεων και η ένταση της έρευνας παραμένουν χαμηλές, όπως προκύπτει από την ετήσια έκθεση της Ε.Ε. σχετικά με την επιστήμη, την τεχνολογία και την καινοτομία («Science, Technology and Competitiveness, key figures report 2008/2009»).

Σύμφωνα με τα βασικά συμπεράσματα της έκθεσης, η έρευνα αποτελεί βασικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην παγκοσμιοποιημένη αγορά, όμως η ένταση Έρευνας και Ανάπτυξης παραμένει στάσιμη στο σύνολο της Ε.Ε. και η στασιμότητα αυτή υποκρύπτει διαφορές σε εθνικό επίπεδο.

Επίσης, η ένταση επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα παραμένει υπερβολικά χαμηλή, πράγμα που οφείλεται κυρίως στο μικρότερο μέγεθος της ευρωπαϊκής βιομηχανίας υψηλής τεχνολογίας σε σχέση με τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και την Κίνα. Από την άλλη, η Ευρώπη προσελκύει συνεχώς περισσότερες ιδιωτικές επενδύσεις έρευνας από την Αμερική, παρά την εξέλιξη της Ασίας.

Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το 2005 αμερικανικές θυγατρικές πραγματοποίησαν το 62,5% των επενδύσεών τους σε έρευνα στην Ε.Ε. και μόνο το 3,3% στην Κίνα.

8ο Περιβαλλοντικό Συνέδριο της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών

8ο Περιβαλλοντικό Συνέδριο της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών
Ηράκλειο, 26-29 Μαρτίου 2009

ΠΡΩΤΗ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Yποβολή περιλήψεων έως 15 Ιανουαρίου 2009

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΖΩΗ
Οι δυνατότητες και οι δράσεις της Φυσικής στο ανθρώπινο περιβάλλον

Υπό την αιγίδα
του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων
και σε συνεργασία με την Γενική Γραμματεία Περιφέρειας Κρήτης,
τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ηρακλείου,
το Δήμο Ηρακλείου και το παράρτημα της ΕΕΦ Ανατολικής Κρήτης.

Η Ένωση Ελλήνων Φυσικών, τα τελευταία χρόνια έχει αναπτύξει επίκαιρες περιβαλλοντικές παρεμβάσεις και δράσεις, καλύπτοντας τις ανάγκες των πολιτών για διαμόρφωση ευνοϊκών φιλο-περιβαλλοντικών αντιλήψεων, στάσεων και συμπεριφορών.
Η ανθρωπότητα προχώρησε αλόγιστα στην παραγωγική και οικονομική ανάπτυξη.. Στη σημερινή εποχή οι δυνατότητές μας, οφείλουν να αναζητούν τον ηθικό χαρακτήρα των ανθρώπινων παρεμβάσεων, επομένως να συγκροτούμε στόχους φιλοσοφικού και κοινωνικού χαρακτήρα. Η σύγχρονη οπτική για το Περιβάλλον δεν μπορεί να παραμένει στο στάδιο της οικολογικής και επιστημονικής προβληματικής Οι πολιτικές των δράσεών μας είναι αναγκαίο να αρχίζουν από το Περιβάλλον, να αναπτύσσουν διαδικασίες μέσα στο Περιβάλλον και να καταλήγουν μέσα σε αυτό, λαμβάνοντας υπόψη την παράμετρο του ‘οικολογικού μας αποτυπώματος’.
Οι επιδιώξεις αυτές συνιστούν για την Ένωση Ελλήνων Φυσικών, κορυφαίους σκοπούς του κοινωνικού, πολιτισμικού και εκπαιδευτικού μας συστήματος.
Η Ε.Ε.Φ., οργανώνει το 8ο Πανελλήνιο Συνέδριο Περιβάλλοντος, στο Ηράκλειο Κρήτης, από 26-29 Μαρτίου 2009, σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και το Παράρτημα της Ε.Ε.Φ. Ανατολικής Κρήτης.

ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ

1. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ
1α. Φυσικό Περιβάλλον και Βιοποικιλότητα.
1β. Φυσική της ατμόσφαιρας.
1γ. Ανθρωπογενές Περιβάλλον.
1δ. Υδάτινο Περιβάλλον.
1ε. Παγκόσμιες Κλιματικές αλλαγές.
1στ. Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

2. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ
2α. Μεταφορές, Επικοινωνίες και Περιβάλλον.
2β. Μέθοδοι και τεχνικές μέτρησης των στοιχείων του Περιβάλλοντος.
2γ. Τεχνολογίες επεξεργασίας αποβλήτων.
2δ. Τεχνολογίες αιχμής για το Περιβάλλον.
2ε. Επιπτώσεις της τεχνολογικής ανάπτυξης στο Περιβάλλον.
2στ. Ακτινοβολίες και Περιβάλλον.

3. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ –ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
3α. Περιβάλλον και Εκπαίδευση.
3β. Περιβάλλον, Πολιτισμός και Ανάπτυξη.
3γ. Γεωργία-Διατροφή-Ποιότητα ζωής
3δ. Φύση, Κοινωνία και Πολιτισμός.
3ε. Περιβαλλοντική Ηθική.
3στ. Παραδοσιακοί οικισμοί και Περιβάλλον.
ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ

15 Iανουαρίου 2009 : Προθεσμία υποβολής της περίληψης της εργασίας.
20 Ιανουαρίου 2009 : Ανακοίνωση πρώτης αποδοχής της περίληψης
15 Φεβρουαρίου 2009 : Προθεσμία υποβολής της πλήρους εργασίας.
01 Μαρτίου 2009 : Ανακοίνωση τελικής αποδοχής της εργασίας.

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΩΝ ΟΜΙΛΗΤΩΝ

Βαρδαβάς Ηλίας, Καθηγητής τμ.. Φυσικής Πολυτεχνείου Κρήτης.
Βερύκιος Ξενοφών, Καθηγητής Τμ. Χημικών Μηχανικών, Πανεπιστημίου Πατρών.
Γρυσπολάκης Ιωακείμ, Πρύτανης Πολυτεχνείου Κρήτης.,
Ζερεφός Χρήστος, Πρόεδρος Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Καθ/τής Παν/μίου Αθηνών.
Καλογεράκης Νικόλαος, Καθηγητής Πολ. Κρήτης, Δ/ντής Εργαστ. Βιοχημικών διεργασιών & Περιβ/κής βιοτεχνολογίας.
Καμπεζίδης Χάρης, Διευθυντής Ερευνών Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.
Καρακάσης Ιωάννης, Καθηγητής Βιολογίας Πολυτεχνείου Κρήτης.
Καφάτος Φώτης, Καθηγητής Βιολογίας στο University Imperial College of London, Πρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας..
Κουράκης Αναστάσιος, Καθηγητής Βιολογίας Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Λεοντίδου Λίλα, Καθηγήτρια Γεωγραφίας & Ευρωπαϊκού Πολιτισμού, Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου.
Λουλούδης Λεωνίδας, Αν καθηγητής Γεωπονικού, Πανεπιστημίου Αθήνας..
Μυλωνάς Μωυσής, Καθ. Βιολογίας Πολυτεχνείου Κρήτης. Δ/ντής Μουσείου Φυσικής Ιστορίας.
Σαμαρτζής Αλέξιος, κληρικός, Αρχιμανδρίτης της Ιεράς Μητροπόλεως Θηβών & Λεβαδείας, Γεωπόνος, Θεολόγος. μεταπτυχιακό ΔΕΣ Παντείου Πανεπιστημίου.
Σανταμούρης Ματθαίος, Αν. Καθηγητής τμ. Φυσικής Πανεπιστημίου Αθηνών.
Σίσκος Παναγιώτης, Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών.
Τσιτομενέας Στέφανος, Καθηγητής Ηλεκτρονικής ΤΕΙ Αθήνας, Β’ Αντπρόεδρος Ε.Ε.Φ.
Τσινόρεμα Σταυρούλα, Αν. Καθηγήτρια τμ Φιλοσοφικών Επιστημών, Πανεπιστημίου Κρήτης.
Φρουδάκης Γεώργιος, Αν. Καθηγηής Χημείας Πολυτεχνείου Κρήτης.
Χριστοφόρου Λουκάς, Ακαδημαϊκός, Πρόεδρος Επιτροπής Ενέργειας Ακαδημίας Αθηνών.

ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ

Εισηγητές μέλη της ΕΕΦ : 60 €
Εισηγητές μη μέλη της ΕΕΦ : 85 € Σύνεδροι μέλη της ΕΕΦ: 40 €
Σύνεδροι μη μέλη της ΕΕΦ: 60 €

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Πρόεδρος : Αγγελόπουλος Άγγελος, Αν. Καθηγητής τομέα Πυρηνικής Σωματιδίων Πανεπιστημίου Αθηνών, Πρόεδρος της ΕΕΦ.
Υπεύθυνοι επιστημονικής καθοδήγησης :
Αθανασάκης Αρτέμιος, Καθηγητής Μαρασλείου Διδασκαλείου Πανεπιστημίου Αθηνών, μέλος του ΔΣ της ΕΕΦ.
Τσιρώνης Γιώργος, Πρόεδρος Τμήματος Φυσικής Πανεπιστημίου Κρήτης.

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Πρόεδρος : Φιλντίσης Παναγιώτης, Διευθυντής σχολικής μονάδας, Α’ Αντιπρόεδρος της ΕΕΦ
Υπεύθυνος οργάνωσης : Αγαζάνης Σταύρος, καθ/τής Δ/θμιας Εκπ/σης, μέλος του ΔΣ της ΕΕΦ.

Δελλατόλας Στυλιανός ,Υπεύθυνος 2ου ΕΚΦΕ Ηρακλείου

Δαμούλος Δημήτρης, καθ/τής Δ/θμιας Εκπ/σης, Γ.Γ. της ΕΕΦ.
Ζαρκαδούλας Γιώργος, καθηγητής Δ/θμιας Εκπ/σης, Ε.Γ. της E.E.Φ.
Μαλάκος Σταμάτης, Διευθυντής Νομαρχιακής Επιτροπής Λαϊκής Επιμόρφωσης Λάρισας
Μαρκάκη Μαρία, Μαθηματικός, Καλλιτέχνης.
Μουτεβελή Σταυρούλα, καθηγήτρια Δ/θμιας Εκπ/σης, μέλος του ΔΣ της ΕΕΦ.
Μπαρδάκας Βασίλης, καθ/τής Δ/θμιας Εκπ/σης.
Οβαδίας Σάββας, καθηγητής Δ/θμιας Εκπ/σης, Υπ. Διδάκτορας
Περπυράκη Εύα, Φυσικός καθηγήτρια Δ/θμιας Εκπ/σης.
Πολίτης Νίκος, Φυσικός καθηγητής Δ/θμιας Εκπ/σης.
Πούλης Γεώργιος, Φυσικός καθηγητής Δ/θμιας Εκπ/σης.
Σμυρνάκης Τίτος, Φυσικός καθηγητής Δ/θμιας Εκπ/σης.
Σπετσίδης Μανόλης Επίτ. Μόνιμος Πάρεδρος Π.Ι., Πρόεδρος Δ.Ε. Παραρτήματος Ανατ. Κρήτης της ΕΕΦ
Τουμανίδης Νικόλαος, Πρόεδρος ΠΑΣΜΕΦΗΡ.
Χόρτη Σταυρούλα, καθηγήτρια Δ/θμιας Εκπ/σης, Διευθύντρια Σχολικής Μονάδας.Δ

ΤΟΠΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Πρόεδρος : Σπετσίδης Μανόλης, Πρόεδρος Δ.Ε. Παραρτήματος Ανατ. Κρήτης της ΕΕΦ

Δημήτριος Αγαπάκης ,Πρόεδρος ΕΛΜΕ Ηρακλείου
Λαμπράκης Μανόλης, Ταμίας Δ.Ε. Παραρτήματος Ανατ. Κρήτης της ΕΕΦ
Χναράκης Αντώνης, Μέλος Δ.Ε. Παραρτήματος Ανατ. Κρήτης της ΕΕΦ
Μπικάκης Παντελής, Μέλος Δ,Ε. Παραρτήματος Ανατ. Κρήτης της ΕΕΦ
Κεγκέρογλου Βασίλειος, Βουλευτής Ηρακλείου
Τζωράκης Γεώργιος, Νομαρχ. Σύμβουλος, εκπρόσωπος Ν.Α. Ηρακλείου
Αλεξάκης Μανόλης, Αντιδήμαρχος, εκπρόσωπος Δήμου Ηρακλείου
Τζαρδή Αικατερίνη, Αναπλ. Μέλος Δ.Ε
Λεβεντάκης Γιάννης, Πρ. Υπεύθυνος 1ου ΕΚΦΕ
Σφακιανάκη Μαρία, Γραφείο Π.Ε. Ν. Ηρακλείου
Αστρινάκης Γιάννης, Μέλος Παραρτήματος
Μανουσάκης Γιώργος, Πρ. υπεύθυνος Κ.Π.Ε.
Βασιλάκης Γιάννης, Μέλος Παραρτήματος
Πατσάκης Γιάννης, Μέλος Παραρτήματος

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Ένωση Ελλήνων Φυσικών
Τηλ. 2103635701, FAX: 210 3610690
Site: www.eef.gr
E-mail: eef@otenet.gr
Αγαζάνης Σταύρος
Τηλ. 6974079486
E-mail: stagazanis@sch.gr

Κβαντικιάδα...Η περιπέτεια μιας Κυματοσυνάρτησης!!

Μία μικρή συνάρτηση
ήμουνα η καημένη,
στου Hilbert το αγρόκτημα
ζούσα ευτυχισμένη.

Ήμουνα με τ' αδέρφια μου,
κι ειχαμε μια πληρότητα,
συνήθως εξασκούμασταν
στην ορθογωνιότητα.

Κάναμε μόνοι μας ή μαζί
γινόμενο εσώτερο,
μα όχι για το κέφι μας,
είχαμε στόχο απώτερο!

Μόνοι εβγάζαμε: μηδέν,
μαζί: μονάδα μία,
κι αν κάποιος αστειεύονταν
καλούσα αστυνομία:

Την Ορθογωνοποίηση:
μας έβαζε σε τάξη,
κι όλα μας τα γινόμενα
ήταν πολύ εντάξει.

Είχαμε φίλους καρδιακούς,
την οικογένεια Bra-ket,
πολύ συχνά επαίζαμε
ποδόσφαιρο και μπάσκετ.

Έρχονταν κι οι μιγαδικοί
κι έφερναν συγγενείς μας,
καλά, πώς το μαντέψατε;
ήταν οι συζυγείς μας!

Έτσι περνούσε ο καιρός,
με γέλια και χαρούλες,
κι αν ήμασταν στα high μας,
με κάμποσες πραξούλες.

Τότε εγίνη το κακό,
ένα πρωί του Απρίλη,
ένιωσα πως με έκαναν
ολότελα ρεζίλι.

Με βίασε ένας κύριος
που Τελεστής λεγόταν,
Κώστας Χαμιλτονιανής,
έτσι μας συστηνόταν.

Σε φρέατα, ταλαντωτές,
με έβρισκε; με τάραζε!
μ' αλγεβρικά τεχνάσματα
τα φώτα μου τα άλλαζε.

Μετά την πράξη την αισχρή
μου άφηνε παρέα,
πιστεύοντας ο άτιμος
πως θα περνούσα ωραία.

Ενέργεια τη λέγανε
κι ήτανε πάντα εμπρός μου
τη νύχτα όταν κοιμόμουνα
ακοίμητος φρουρός μου.

Κουβέντα σαν μου έπιανε
την πλάτη της γυρνούσα,
ήμουν πολύ κακότροπη
και μούτρα της κρατούσα.

Ώσπου μια μέρα ηλιόλουστη
μου μίλησε με πόνο:
"Γιατί κοιτάζεις άραγε
τον εαυτό σου μόνο;"

"Δε βλέπεις; Εξαρτώμαστε
η μία απ' την άλλη,
ανάλογα τι είσαι εσύ
είμαι μικρή ή μεγάλη"

"Οι αριθμοί οι κβαντικοί
που σε χαρακτηρίζουν
κι εμένα αριθμητικά
συνέχεια καθορίζουν"

"Και όσο για τον τελεστή,
Που σ' αγαπά τιμή σου,
γιατ' είσαι ιδιοσυνάρτηση
κι εγώ ιδιοτιμή του".

"Το κάθε το αδέρφι σου
δική του ενέργεια έχει,
που με περίσσια υπομονή
όλο εσάς προσέχει".

Κάθισα και το σκέφτηκα
κι είδα πως έχω λάθος,
άλλωστε αυτός ο Τελεστής
μ' άρεσε κατά βάθος.

Μίλησα με τ' αδέρφια μου
και πλήρως συμφωνήσαμε.
τον Κώστα Χαμιλτονιανή
όλοι μας αγαπήσαμε.

Σ' ομάδες χωριστήκαμε,
(ανάλογα τη μορφή του),
και πια πολύ χαιρόμασταν
σαν ήμασταν μαζί του.

Αν όλα τα κατάλαβες,
και να μας εύρεις ξέρεις,
το φυσικό τελείωσες,
χωρίς να υποφέρεις.

Κι αν δύσκολες το παίζουμε,
εσύ να μην τρομάξεις,
έχεις κάθε δικαίωμα
τα φώτα μας ν' αλλάξεις.

Είμαστε σαν τους κύβους Knorr,
βάλε μας στο χαρτί σου,
κι αμέσως συμπυκνώσαμε
πτυχίο στη ζωή σου!

Η κβαντομηχανική και το μυστήριο της ατομικής σταθερότητας...

Ενημερωτικό κείμενο απο την Ημερίδα Σύγχρονης Φυσικής το 2004

πηγή: http://www.physics.uoc.gr/~dsfysiko

Τι είναι η κβαντομηχανική και τι μελετάει;
Η κβαντική θεωρία είναι η φυσική του ατομικού και υποατομικού κόσμου. Είναι τόσο επιδέξια οικοδομημένη ώστε να έχει ισχύ όχι μόνο σε ατομικές διαστάσεις αλλά και σε μεγαλύτερες όπου οι προβλέψεις είναι ίδιες με αυτές της κλασσικής φυσικής (Νεύτωνας, Γαλιλαίος,...).
Η κβαντομηχανική είναι η φυσική του εικοστού αιώνα και είναι μια από τις μεγαλύτερες επιστημονικές επαναστάσεις. Η ανάγκη της γένεσης της ήταν η αναποτελεσματικότητα της κλασσικής φυσικής να ερμηνεύσει πειραματικά αποτελέσματα που είχαν να κάνουν με την συμπεριφορά της μικροσκοπικής ύλης (μέλαν σώμα, φωτοηλεκτρικό φαινόμενο, φασματοσκοπικά δεδομένα,...).
Ποιο ήταν όμως το ατομικό μοντέλο μέχρι τότε;
Το μοντέλο του ατόμου ήταν το «πλανητικό μοντέλο» σύμφωνα με το οποίο τα αρνητικά φορτισμένα ηλεκτρόνια κινούνται σε κυκλικές τροχιές γύρο από τον θετικά φορτισμένο πυρήνα, όπως κινούνται οι πλανήτες γύρω από τον ήλιο.
Και τα μυστήρια αρχίζουν...
Το παραπάνω ατομικό μοντέλο όμως δεν είναι καθόλου ευσταθές σαν δομή στα πλαίσια ερμηνείας του από την κλασσική φυσική. Πρώτα από όλα αυτό το άτομο δεν θα μπορούσε να είναι σταθερό λόγο των κρούσεων του με αλλά σωματίδια της ύλης που μπορούν να διαλύσουν το άτομο πολύ εύκολα. Ένα άλλο πρόβλημα θα ήταν η αστάθεια λόγο της ακτινοβολίας. Αυτό συμβαίνει γιατί το ηλεκτρόνιο που κινείται κυκλικά θα επιταχύνεται με αποτέλεσμα να ακτινοβολεί και να χάνει ενέργεια συνεχώς πέφτοντας τελικά στον πυρήνα. Άρα η μοίρα του κλασσικού ατόμου είναι η κατάρρευση... και η ερώτηση είναι απλή :είναι δυνατόν να καταρρέει το άτομο και να μην το έχουμε καταλάβει;
Και η απάντηση: τα άτομα ζουν και βασιλεύουν...
Απόδειξη: είμαστε εδώ!!
Αν δεχόμασταν έτσι απλόχερα την ύπαρξη αυτής της κλασσικής εικόνας πολύ φοβάμαι ότι σήμερα δεν θα ήμασταν εδώ για να κάνουμε αυτή την κουβέντα αφού τα «κλασσικά» άτομα μας θα είχαν καταρρεύσει είτε λόγω κρούσεων είτε λόγω ακτινοβολίας.
Και η λύση στο μυστήριo..

• Κβάντωση = σταθερότητα
  Το άτομο στη θεμελιώδη του κατάσταση δεν μπορεί να αλλάξει γιατί ούτε πιο κάτω μπορεί να πάει (είναι στην χαμηλότερη επιτρεπόμενη ενεργειακή στάθμη) αλλά ούτε και πιο πάνω αφού χρειάζεται αρκετή ενέργεια για να πηδήξει στην επόμενη επιτρεπόμενη στάθμη. Άρα η κβάντωση της ενέργειας καταδικάζει το άτομο να είναι σταθερό και να αλλάζει δύσκολα.
• Αρχή της αβεβαιότητας=σταθερότητα
  Το ηλεκτρόνιο στο άτομο είναι υποχρεωμένο να έχει μια ελάχιστη ενέργεια και αυτό το εμποδίζει να πέσει πάνω στον πυρήνα. Το μέγεθος του ατόμου είναι έτσι επιλεγμένο ώστε να ελαχιστοποιείται η ενέργεια του.

Οι ιδέες της κβαντικής θεωρίας.

• Κυματοσωματιδιακός δυϊσμός: όλα τα σωματίδια είναι ταυτόχρονα και κύματα και σώματα.
• Kβάντωση:βασική συνέπεια του δυϊσμού κύμα-σώμα. Η ενέργεια παίρνει τιμές που είναι πολλαπλάσια μιας σταθερής ποσότητας.
• Αρχή της αβεβαιότητας:είναι αδύνατο να μετρήσουμε με ακρίβεια την θέση και την ορμή ενός σωματιδίου όπως το ηλεκτρόνιο.
• Κύμα πιθανότητας:συνέπεια της αβεβαιότητας αφού είναι αδύνατο να γνωρίζω κάποιες ποσότητες με ακρίβεια μπορώ να μιλάω για την πιθανότητα να τις μετρήσω.

Προτεινόμενη βιβλιογραφία.

• Το κβαντικό σύμπαν (εκδόσεις κάτοπτρο)
• Κβαντομηχανική πλάνη ή πραγματικότητα; (εκδόσεις κάτοπτρο)

Ο Κύβος που ξαναέκανε τα μαθηματικά σέξι!!

22/1/2009

Η διάσημη σπαζοκεφαλιά του Ρούμπικ γνωρίζει νέες δόξες

TΗΕ ΤΙΜΕS , Του Μarcus du Sautoy

Τριάντα πέντε χρόνια αφότου ήρθε στον κόσμο, ο Κύβος του Ρούμπικ γνωρίζει νέες δόξες. Προ ημερών, ένας ταλαίπωρος Άγγλος, ο Γκράχαμ Πάρκερ, κατάφερε να λύσει τον γρίφο έπειτα από 26 χρόνια συνεχούς απασχόλησης. Η Εύα, το ιδιοφυές ρομπότ που ερωτεύεται ο Γουόλι, θα ξεκαρδιζόταν στα γέλια αν το μάθαινε- και αν μπορούσε να γελάσει.

Η σκηνή από το «WallΕ», την ταινία κινουμένων σχεδίων της Ρixar, εμπεριέχει αρκετούς συμβολισμούς: Σε μια Γη ρημαγμένη από τη ρύπανση, ο μοναδικός της κάτοικος (μαζί με μια κατσαρίδα), ένα ρομπότσκουπιδιά- ρης ονόματι Γουόλι, περιμαζεύει κάποια στιγμή έναν Κύβο του Ρούμπικ. Θα γίνει το πιο πολύτιμο απόκτημά του- και λίγο αργότερα θα παρακολουθήσει με δέος την Εύα, τον επισκέπτη από το Διάστημα, να τον λύνει μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα. Το αντίστοιχο της Εύας σε ανθρώπινο ον ονομάζεται Έρικ Άκερσιτζκ- κατάφερε πέρυσι στο Ανοιχτό Τουρνουά της Τσεχίας να λύσει τον Κύβο του Ρούμπικ μέσα σε 7,08 δευτερόλεπτα. Το ακριβώς αντίθετο της Εύας είναι ο Γκράχαμ Πάρκερ, οικοδόμος από το Χάμσαϊρ, που αψήφησε όλες τις λύσεις και τους αλγόριθμους τους οποίους έχουν δημιουργήσει μαθηματικοί και διατίθενται ελεύθερα στο Ίντερνετ και αφιέρωσε συνολικά 27.400 ώρες από τη ζωή του προκειμένου να δώσει και στα εννέα κυβάκια κάθε μίας από τις έξι πλευρές ενός (κλασικού) Κύβου του Ρούμπικ ενιαίο χρώμα. Τον καταλαβαίνω. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ικανοποίηση από το να λύνεις μόνος ένα δύσκολο μαθηματικό πρόβλημα.

Οι διατάξεις
Και ο Κύβος του Ρούμπικ είναι μεγάλη σπαζοκεφαλιά. Ο συνολικός αριθμός των διαφορετικών διατάξεων των πλευρών του είναι 43.252.003.274.489.856.000! Πρόκειται για έναν αριθμό με 20 ψηφία. Ακόμα και η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση θα ωχριούσε μπροστά του. Και να σκεφτεί κανείς πως η Ιdeal Τoys, η εταιρεία που εμπορεύεται από το 1980 τον Κύβο του Ρούμπικ, καυχήθηκε κάποτε πως έχει «περισσότερες από τρία δισεκατομμύρια πιθανές διατάξεις» - είναι σαν να ανακοινώνουν με υπερηφάνεια τα ΜcDonald΄s πως πούλησαν περισσότερα από 100 χάμπουργκερ.

Ο γλύπτης
Ο Κύβος του Ρούμπικ εφευρέθηκε από τον Έρνο Ρούμπικ, έναν Ούγγρο γλύπτη και καθηγητή αρχιτεκτονικής, το 1974. Πέρασαν έξι χρόνια μέχρι να βρει τον δρόμο προς τα καταστήματα παιχνιδιών της Δύσης. Μετά το διεθνές ντεμπούτο του, ωστόσο, αποδείχθηκε ασταμάτητος. Είναι το παιχνίδι με τις μεγαλύτερες πωλήσεις στην ιστορία, έχουν πουληθεί παγκοσμίως περισσότεροι από 300.000.000 κύβοι. Μπορεί τη δεκαετία του 1990 να πέρασε κάπως δύσκολα, η επιστροφή του ωστόσο είναι δυναμική- και οι μαθηματικοί δεν έπαψαν ποτέ να ασχολούνται μαζί του. Πέρυσι, ο Τόμας Ροκίκι απέδειξε ότι χρειάζονται το πολύ 22 κινήσεις για να λυθεί ο γρίφος από οποιαδήποτε αρχική θέση. Επί του παρόντος, οι συνάδελφοί του προσπαθούν να κατεβάσουν τον αριθμό αυτόν στους 20. Είναι άλλωστε μια σπαζοκεφαλιά με ποικίλες πιθανές εφαρμογές στη σύγχρονη ζωή, από το Ίντερνετ έως την Ιατρική. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, 43.252.003.274.489.856.000 διαφορετικές ιστοσελίδες. Έχει σημασία να φτάσεις στη σωστή με όσο το δυνατόν λιγότερες κινήσεις.

ΤΑ ΝΕΑ on line

Δείτε το απίστευτο ρεκόρ του Τσέχου Έρικ Άκερσιτζκ εδώ

5+1 πράγματα που δεν γνωρίζαμε για τον Κύβο του Ρούμπικ

Με υπερηφάνεια ο Γκράχαμ Πάρκερ επιδεικνύει τη λύση του παζλ 1 ΑΡΧΙΚΑ ΟΝΟΜΑΖΟΤΑΝ Μαγικός Κύβος, κατόπιν η εταιρεία που τον εμπορεύεται, η Ιdeal Τoys, σκέφτηκε τα ονόματα «Γόρδιος Δεσμός» και «Χρυσάφι των Ίνκας»· τελικά όμως προτίμησε το Κύβος του Ρούμπικ Ο ΕΛΑΧΙΣΤΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ κινήσεων που απαιτούνται προκειμένου να λυθεί ο Κύβος του Ρούμπικ από οποιαδήποτε αρχική μορφή έχει ονομαστεί και «αριθμός του Θεού»- με το σκεπτικό ότι μόνον αυτός θα ήταν σε θέση να κάνει κάτι τέτοιο.

ΠΕΡΑΝ ΤΩΝ ΕΠΙΣΗΜΩΝ ΤΟΥΡΝΟΥΑ, διοργανώνονται και εναλλακτικά τουρνουά, στα οποία οι συμμετέχοντες καλούνται να λύσουν τον Κύβο του Ρούμπικ σε ασυνήθιστες συνθήκες- όπως για παράδειγμα με τα μάτια δεμένα, κάτω από το νερό με μία μόνο ανάσα, με ένα μόνο χέρι ή με τα πόδια.

ΜΕΤΑΞΥ 1981 ΚΑΙ 1985, ο Κύβος ήταν ένα από τα κύρια εξαγώγιμα προϊόντα της Ουγγαρίας που συνέβαλαν στη μετάβαση από τον κομμουνισμό στον καπιταλισμό.

ΕΙΝΑΙ ΤΕΤΟΙΑ Η ΕΘΙΣΤΙΚΗ φύση του Κύβου, που στα μέσα της δεκαετίας του 1980 οι γιατροί επινόησαν δύο νέους όρους προκειμένου να περιγραφούν συμπτώματα που εμφανίζονται εξαιτίας της υπερβολικής ενασχόλησης με αυτόν: τον Καρπό του Ρούμπικ και τον Αντίχειρα του Κυβιστή.

ΕΑΝ ΔΕΝ ΕΧΕΤΕ ΑΝΤΙΛΗΦΘΕΙ ακόμα πόσο μεγάλος είναι ο συνολικός αριθμός διαφορετικών διατάξεων των πλευρών του κύβου (43.252.003.274.489.856.000) αναλογιστείτε τα εξής: Εάν στρώνονταν στο έδαφος θα ήταν αρκετοί για να καλύψουν τη Γη με 273 στρώματα κύβων.

Ο Δαρβίνος και το «πικρό ποτήρι» της Εξέλιξης

11/1/2009

Η Θεωρία της Σχετικότητας αρέσει σε όλους,κι ας μην την καταλαβαίνουν,όπως εύστοχα σημείωνε ο ίδιος ο Αϊνστάιν. Η Θεωρία της Εξέλιξης όμως,παρ΄ ό,τι απλούστατη,συνάντησε και συναντά ακόμη μεγάλες αντιστάσεις στην ανθρώπινη συνείδηση...

της ιωαννας σουφλερη

Ο Αϊνστάιν με τη γνωστή αφοπλιστική ειλικρίνειά του αναρωτήθηκε κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης στους «Νew Υork Τimes» το 1942: «Πώς συμβαίνει κανείς να μη με καταλαβαίνει αλλά σε όλους να αρέσω;». Ο μεγάλος φυσικός δεν ήταν μακριά από την αλήθεια: πόσοι μπορούν να ισχυριστούν ότι γνωρίζουν σε βάθος τη θεωρία της σχετικότητας; Παρ΄ όλα αυτά η συντριπτική πλειονότητα των ανθρώπων την αποδέχεται ως ορθή. Στον αντίποδα βρίσκεται η θεωρία του Δαρβίνου, η σχετική απλότητα (δεν περιλαμβάνει «σκληρά» μαθηματικά ούτε ακαταλαβίστικη ορολογία!) της οποίας θα έπρεπε να την έχει καταστήσει κατανοητή και αποδεκτή. Και όμως! Τα ποσοστά αποδοχής της σε ορισμένα σημεία του πλανήτη είναι κάτω του 50%, ενώ ακόμη και μεταξύ βιολόγων υπάρχουν πολλές παρανοήσεις σχετικά με το περιεχόμενο της εξελικτικής θεωρίας.

Πολύ μελάνι έχει χυθεί προκειμένου να εξηγηθεί η προφανής δυσκολία μας να κατανοήσουμε και να αποδεχθούμε τη θεωρία του Δαρβίνου, η οποία, σε πολύ αδρές γραμμές, λέει πως τα είδη δεν είναι σταθερά και αμετάβλητα και πως όλα τα σημερινά αλλά και εξαφανισμένα είδη ανάγονται σε έναν κοινό πρόγονο. Σύμφωνα πάντως με τους ειδήμονες, βασικός λόγος της απροθυμίας μας είναι το γεγονός ότι μας αποκαθηλώνει από το βάθρο μας ως κορωνίδας, τελικού και τέλειου δημιουργήματος της εξελικτικής διαδικασίας και μας τοποθετεί απλώς σε μια σειρά άλλων ζώων. Αν σε αυτό προστεθεί το γεγονός ότι από την αρχή της διατύπωσής της η θεωρία δέχθηκε την επίθεση της Εκκλησίας, καθώς και το γεγονός ότι διδάσκεται πλημμελώς στα σχολεία (ελληνικά και όχι μόνο), δεν είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς ότι ένα μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων εμφανίζει «εξελικτικό αναλφαβητισμό». Ωστόσο το 2009 παρέχει μια καλή ευκαιρία να βελτιώσουμε την κατάσταση. Γιατί; Επειδή το 2009 έχει ονομαστεί «Ετος Δαρβίνου» καθώς συμπληρώνονται 200 χρόνια από τη γέν νησή του και 150 χρόνια από την πρώτη δημοσίευση του έργου του «Τhe Οrigin of Species». Γιορτάζοντας λοιπόν την επέτειο της γέννησης τόσο του Δαρβίνου όσο και του έργου του, πολλά πανεπιστήμια, ερευνητικά ιδρύματα και μουσεία μάς παρέχουν άφθονο υλικό γνωριμίας με τον μεγάλο φυσιοδίφη. Πράγματι, ποτέ στο παρελθόν δεν υπήρξε καλύτερη ευκαιρία να μάθει κανείς από υπεύθυνα χείλη ποιος ήταν και τι είπε ο Δαρβίνος.

Στο πλαίσιο αυτό το ΒΗΜΑScience αποφάσισε να αφιερώσει μια σειρά άρθρων στον Δαρβίνο και στην εξελικτική θεωρία. Θα ανατρέξουμε στη βιβλιογραφία (του Δαρβίνου και αυτή που αφορά τον Δαρβίνο), θα διαβάσουμε αποσπάσματα από την αλληλογραφία του και τις σημειώσεις του (ναι, ναι, θα γίνουμε αδιάκριτοι γιατί τίποτε δεν μας αποκαλύπτει έναν άνθρωπο καλύτερα από τις δικές του σκέψεις), θα μιλήσουμε με ειδικούς και θα λάβουμε αφορμές από την επικαιρότητα για να καταδείξουμε πόσο σημερινός μπορεί να είναι.

Στόχος μας δεν είναι να (υπο)στηρίξουμε την εξελικτική θεωρία. Εκτιμούμε ότι δεν χρήζει της βοήθειάς μας! Παραμένει 150 χρόνια μετά τη διατύπωσή της η μόνη ικανή να εξηγήσει τα ευρήματα της σύγχρονης βιολογίας επαληθεύοντας τη ρήση του ουκρανικής καταγωγής εξελικτικού βιολόγου Τheodosius Dobzhansky (1900-1975) πως «τίποτε στη βιολογία δεν έχει νόημα παρά υπό το φως της εξέλιξης» (Νothing in biology makes sense except in the light of evolution). Πιστεύουμε όμως ότι θα μπορούσαμε να σας μεταδώσουμε την αγάπη μας γι΄ αυτήν καθώς πραγματικά αποτελεί ένα πρίσμα μέσα από το οποίο αξίζει κανείς να δει τον κόσμο και τη θέση του μέσα σε αυτόν. Ως αρχή, παραθέτουμε σήμερα ένα αδρό χρονολόγιο της ζωής του Δαρβίνου. Τα πιο ενδιαφέροντα έπονται.

Βιβλιογραφία: Ολόκληρο το άρθρο του Dobzhansky, το οποίο δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 1973 στο περιοδικό «Τhe Αmerican Βiology Τeacher», μπορεί κανείς να διαβάσει σε μια πληθώρα δικτυακών τόπων που το αναπαράγουν. Ενδεικτικά δίνουμε τον ακόλουθο: http://www.pbs.org/wgbh/evolution/library/10/2/l102-01.html

Σταθμοί στη ζωή του Δαρβίνου
12 Φεβρουαρίου 1809: Γέννηση Καρόλου Ρόμπερτ Δαρβίνου στο πατρικό του σπίτι «Τhe Μount» στο Shrewsbury της Αγγλίας.

1825-27: Φοίτηση στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου. Αποφασίζει ότι δεν του αρέσει.

1827-31: Φοίτηση στο Christ΄s College του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ και προετοιμασία για σταδιοδρομία στην Εκκλησία.

Αύγουστος 1831: Πρόσκληση να υπηρετήσει ως άμισθος φυσιοδίφης στο σκάφος του Βασιλικού Ναυτικού «Τhe Βeagle», το οποίο επρόκειτο να κάνει τον περίπλου του νοτίου ημισφαιρίου.

27 Δεκεμβρίου 1831: Απόπλους του σκάφους «Τhe Βeagle» από το λιμάνι του Devenport της Αγγλίας. Στη διάρκεια του 5ετούς ταξιδιού ο Δαρβίνος θα συλλέξει πλήθος φυτικών και ζωικών ειδών και θα κάνει παρατηρήσεις οι οποίες θα τον οδηγήσουν στη διατύπωση της θεωρίας του. 2 Οκτωβρίου 1836: Επιστροφή του σκάφους «Τhe Βeagle» στην Αγγλία.

1837: Εγκατάσταση στο Λονδίνο και έναρξη συγγραφής του 5τομου έργου «Ζoology of the Voyage of Η.Μ.S. Βeagle», το οποίο δημοσιεύεται σε συνέχειες από το 1840 ως το 1843.

11 Νοεμβρίου 1838: Πρόταση γάμου στην εξαδέλφη του Εmma Wedgwood. Παντρεύονται στις 29 Ιανουαρίου 1839.

27 Δεκεμβρίου 1839: Γέννηση του πρώτου (θα ακολουθήσουν άλλα 9!) παιδιού του ζευγαριού. Ο Δαρβίνος αρχίζει να παρατηρεί την παιδική ανάπτυξη.

17 Σεπτεμβρίου 1842: Εγκατάσταση της οικογένειας Δαρβίνου στο «Down Ηouse» στο Κεντ της Αγγλίας. Ορμητήριο και ερημητήριο του Δαρβίνου για το υπόλοιπο της ζωής του.

1842 και 1844: Συγγραφή μικρών σε έκταση δοκιμίων όπου εκτίθενται οι απόψεις που αργότερα θα περιγραφούν λεπτομερώς στο βιβλίο του «Τhe Οrigin of Species».

1846: Ολοκληρώνει τον τρίτο και τελευταίο τόμο τού «Τhe Geology of the Voyage of the Βeagle» και ξεκινά μια εργασία για τα θυσανόποδα, η οποία θα διαρκέσει 8 χρόνια και θα καταγραφεί σε 4 τόμους.

23 Απριλίου 1851: Θάνατος της 10χρονης και πολυαγαπημένης κόρης του Δαρβίνου Αnne Εlizabeth. Πείθεται ότι δεν υπάρχει Θεός!

9 Σεπτεμβρίου 1854: ολοκλήρωση της εργασίας των θυσανόποδων και «έναρξη της τακτοποίησης των σημειώσεών του για τη Θεωρία των Ειδών», όπως σημειώνει στο ημερολόγιό του.

18 Ιουνίου 1858: Λήψη του διάσημου πια γράμματος του Αlfred Russel Wallace, ο οποίος έχει επίσης καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα είδη εξελίσσονται μέσω της φυσικής επιλογής!

1 Ιουλίου 1858: Τόσο το γράμμα του Wallace όσο και ένα σχετικό δοκίμιο του Δαρβίνου διαβάζονται ταυτόχρονα στη συνεδρία της Linnaean Society στο Λονδίνο. Αμέσως μετά καταπιάνεται με τη συγγραφή του έργου του «Τhe Οrigin of Species».

24 Νοεμβρίου 1859: Εκδοση σε 1.250 αντίτυπα τού «Τhe Οrigin of Species». Πωλούνται όλα την πρώτη ημέρα! Ακολουθούν πολλές εκδόσεις.

24 Φεβρουαρίου 1871: Εκδοση τού «Τhe Descent of Μan».

26 Νοεμβρίου 1872: Εκδοση τού «Τhe Εxpression of Εmotions in Μan and Αnimals».

19 Απριλίου 1882: Θάνατος του Δαρβίνου στο σπίτι του. Ενταφιασμός στο West-minster Αbbey.

Χρονιά του Γαλιλαίου ή του Δαρβίνου;

6/1/2009

Οι ειδήμονες παίρνουν θέση στη δύσκολη απόφαση για το ποιος από τους δύο άλλαξε ριζικά τον τρόπο σκέψης μας
Αυτό είναι δίλημμα: το 2009 έχει ονομαστεί Διεθνές Ετος Αστρονομίας καθώς είναι η 400ή επέτειος της χρήσης του τηλεσκοπίου από τον Γαλιλαίο. Ατυχώς είναι και η 200ή επέτειος από τη γέννηση του Δαρβίνου και έτσι το 2009 ονομάστηκε δικαίως και Ετος Δαρβίνου. Και οι δύο επέτειοι έχουν ισχυρούς λόγους ύπαρξης και είμαστε ανήμποροι να αποφασίσουμε ποια είναι η σημαντικότερη. Φυσικά πρόκειται για ένα άδικο ερώτημα. Ο Γαλιλαίος και ο Δαρβίνος εργάστηκαν σε διαφορετικά πεδία, σε διαφορετικές χρονικές περιόδους και κάτω από διαφορετικές κοινωνικές πιέσεις. Παρ΄ όλα αυτά θέσαμε σε ειδήμονες ένα ερώτημα το οποίο είναι πολύ απλό: Ποιος από τους δύο γκρέμισε την ανθρωπότητα από το βάθρο της; Ο άνδρας που έδειξε ότι ο άνθρωπος δεν είναι παρά το τελευταίο μιας σειράς ζώων; Ή ο άνθρωπος που κατέδειξε υπεράνω πάσης αμφισβήτησης ότι η Γη δεν είναι το κέντρο κανενός;

Αν αφήναμε τον Δαρβίνο και τον Γαλιλαίο να επιχειρηματολογήσουν σχετικά με την υπεροχή τους δεν χωρεί αμφιβολία ότι θα επικρατούσε ο Γαλιλαίος. Ο κατ΄ οίκον περιορισμός ο οποίος του επιβλήθηκε μετά την υποστήριξη των ιδεών του μπροστά στην Ιερά Εξέταση της Καθολικής Εκκλησίας διήρκεσε ως το τέλος της ζωής του. Ως μέγας πολεμιστής, όμως, ο Γαλιλαίος ξόδεψε το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειάς του στην υπεράσπιση του εαυτού του. Αντιθέτως ο Δαρβίνος αποτραβήχτηκε από την αντιπαράθεση και άφησε άλλους να επιχειρηματολογήσουν για τις θέσεις του. Ορρωδούσε ο Δαρβίνος ή άφηνε το έργο του να μιλήσει από μόνο του; Η στάση του ως προς τη δημοσιοποίηση της χαμένης πίστης του μας δίνει μια ένδειξη. Μη θέλοντας να πληγώσει τη σύζυγό του και την οικογένειά του με τη νεοαποκτηθείσα ασέβειά του, περιέγραψε τη θρησκευτική του θέση με τον νεολογισμό- εκείνη την εποχή- «αγνωστικιστής». Ο Δαρβίνος ήταν ένας ήρεμος πραγματιστής ο οποίος δεν είχε διάθεση να γκρεμίσει κανέναν από το βάθρο του. Τούτου λεχθέντος, η πίστη του Γαλιλαίου δεν επηρεάστηκε καθόλου από την ανακάλυψή του.

Ανεξάρτητα, πάντως, από το τι πίστευε ο καθένας από τους δύο μεγάλους άνδρες, ο Γαλιλαίος είχε τη μεγαλύτερη μακροχρόνια επίδραση. Πολύ περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι η Γη κινείται γύρω από τον Ηλιο σε σχέση εκείνους οι οποίοι πιστεύουν ότι οι άνθρωποι προέκυψαν από τα ζώα χάρη στη φυσική επιλογή.

Πρέπει πάντως να παραδεχθούμε ότι ο Γαλιλαίος είχε ένα πλεονέκτημα: 200 περισσότερα χρόνια για τη διάδοση των ιδεών του. Επίσης ο Δαρβίνος εργάστηκε πολύ σκληρότερα.

Τελικώς οι ειδήμονες αποφάσισαν ότι ο Δαρβίνος συνέβαλε περισσότερο στο να αλλάξει η ιδέα μας για τους εαυτούς μας. Ετσι το 2009 είναι το Ετος Δαρβίνου!

Η «προφανής» εξέλιξη και η «μπάλα από βράχους»
ΛΟΡΕΝΣ ΚΡΑΟΥΣ
Θεωρητικός φυσικός και κοσμολόγος, Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Αριζόνα
Ηταν ξεκάθαρο πριν από τον Δαρβίνο ότι μοιραζόμαστε πολλά κοινά με τα άλλα είδη. Αυτό που άριστα έκανε ήταν να απομακρύνει την ασυνέχεια ανάμεσα στους ανθρώπους και στα άλλα είδη και να καταδείξει ότι οι μη ορχηστρωμένοι νόμοι της φύσης θα μπορούσαν να παράξουν την ποικιλομορφία της ζωής που παρατηρούμε. Αλλά ο Γαλιλαίος μάς απομάκρυνε από το κέντρο του Σύμπαντος: πόσο μεγαλύτερη πτώση θα μπορούσαμε να βιώσουμε; Επιπροσθέτως αντικατέστησε τη «θεϊκά αποκαλυπτόμενη» γνώση με την εμπειρική γνώση. Ψηφίζω Γαλιλαίο.

ΠΟΛ ΝΤΕΪΒΙΣ
Φυσικός και κοσμολόγος, Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Αριζόνα
Και οι δύο έκαναν προκλητικές ανακαλύψεις αλλά η Κοσμολογία είναι πολύ πιο απόμακρη, κυριολεκτικά, συγκριτικά με τη Βιολογία. Η Γη γυρίζει γύρω από τον Ηλιο αλλά πόσο αυτό επιδρά στην τιμή της μπίρας; Η ιδέα δεν άρεσε στην Εκκλησία, αλλά κανείς δεν έπαθε κατάθλιψη ούτε επαναστάτησε για αυτό. Αντιθέτως ο Δαρβίνος χτύπησε τη ρίζα τού τι σημαίνει να είναι κανείς άνθρωπος. Αυτό είναι τόσο σημαντικό ώστε πολλοί Αμερικανοί βρίσκονται ακόμη σε άρνηση σχετικά με το ότι η ανθρώπινη φύση είναι προϊόν της εξέλιξης.

ΣΤΙΒΕΝ ΠΙΝΚΕΡ
Ψυχολόγος, Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ
Θα έλεγα ο Δαρβίνος. Το δόγμα που εξισώνει τη σχηματική κεντρικότητα των ανθρώπων στην ηθική τάξη με την κυριολεκτική κεντρικότητά τους στον φυσικό κόσμο είναι πιθανότατα μια ιδιοτροπία της μεσαιωνικής Εκκλησίας και όχι μια βασική ενδογενής ιδιότητα της ανθρώπινης σκέψης. Είναι λοιπόν ευκολότερο να ανατραπεί σε σχέση με την ιδέα ότι μια πολύπλοκη οργάνωση απαιτεί έναν σχεδιαστή, πράγμα το οποίο είναι βαθιά ριζωμένο στον τρόπο με τον οποίο βρίσκουμε νόημα στον κόσμο. MAT ΡΙΝΤΛΕΪ
Συγγραφέας Εξελικτικής Βιολογίας
Δεν υπάρχει ανταγωνισμός: ο Δαρβίνος, επειδή ο βαθμός στον οποίο μας έριξε από το βάθρο μας δεν έχει ακόμη αφομοιωθεί. Μόλις πριν από 12 χρόνια οι επιστήμονες πίστευαν ότι υπήρχαν γονίδια τα οποία καθιστούσαν μοναδικό τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Τώρα γνωρίζουμε ότι οι εγκέφαλοί μας είναι μεγαλύτεροι από αυτούς των ποντικών μόνο και μόνο επειδή έχουμε εξελιχθεί να ενεργοποιούμε μια ομάδα από γονίδια που αυξάνουν τον εγκέφαλο για λίγο περισσότερο χρόνο. Οι βαθιές ομοιότητες της ζωής είναι εκπληκτικές. Συγκρίνεται αυτό με τι; Ποιος νοιάζεται για ποια μπάλα βράχων περιφέρεται γύρω από την άλλη;